Tushuntirish

WACC nima?

Kapitalning o’rtacha og’irligi (WACC) har bir kapital manbasining (qarz va o’z kapitali) nisbati bo’yicha tortilgan kompaniyaning kapital qiymatini hisoblaydigan moliyaviy ko’rsatkichdir. Bu kompaniya o’z investorlarini, kreditorlarini va boshqa kapital ta’minlovchilarini qondirish uchun o’z investitsiyalaridan olishi kerak bo’lgan o’rtacha daromad darajasini ifodalaydi.

WACCni qanday hisoblash mumkin?

WACCni quyidagi formula yordamida hisoblash mumkin:

WACC formulasi:

§§ WACC = (Wd × Kd × (1 - T)) + (We × Ke) §§

qayerda:

  • § WACC § — Kapitalning oʻrtacha tortilgan qiymati
  • § Wd § — Qarzning vazni (kapital tarkibidagi qarzning ulushi)
  • § Kd § — Qarz tannarxi (kompaniya o’z qarz mablag’lari bo’yicha to’laydigan samarali stavka)
  • § T § — Soliq stavkasi (korporativ soliq stavkasi)
  • § We § — O‘z kapitalining og‘irligi (kapital tarkibidagi o‘z kapitalining ulushi)
  • § Ke § — Kapitalning qiymati (aktsiyadorlar tomonidan talab qilinadigan daromad)

Hisoblash misoli

Aytaylik, kompaniya quyidagi parametrlarga ega:

  • Qarz qiymati (Kd): 5%
  • Kapitalning qiymati (Ke): 10%
  • Qarz nisbati (Wd): 0,4 (40%)
  • Kapital nisbati (Biz): 0,6 (60%)
  • Soliq stavkasi (T): 30%

WACC formulasidan foydalanish:

  1. Qarzning soliqdan keyingi qiymatini hisoblang:
  • Soliqdan keyin Kd = Kd × (1 - T) = 5% × (1 - 0,30) = 3,5%
  1. Endi qiymatlarni WACC formulasiga ulang:
  • WACC = (0,4 × 3,5%) + (0,6 × 10%) = 1,4% + 6% = 7,4%

Shunday qilib, ushbu kompaniya uchun WACC 7,4% ni tashkil qiladi.

WACC kalkulyatoridan qachon foydalanish kerak?

  1. Investitsiya qarorlari: Loyiha yoki investitsiya WACC bilan solishtirganda kutilayotgan daromadi asosida amalga oshirishga arziydimi yoki yoʻqligini baholang.
  • Misol: kompaniya yangi loyihaning maqsadga muvofiqligini baholash uchun WACC dan foydalanishi mumkin.
  1. Baholash: Baholash modellarida pul oqimlari prognozlari uchun tegishli diskont stavkasini aniqlang.
  • Misol: Diskontlangan pul oqimi (DCF) tahlilida tahlilchilar ko’pincha WACC dan diskont stavkasi sifatida foydalanadilar.
  1. Kapital tuzilmasini optimallashtirish: turli moliyalashtirish imkoniyatlarining kapitalning umumiy qiymatiga ta’sirini tahlil qiling.
  • Misol: WACCni minimallashtirish uchun kompaniya o’z qarzi va kapitalini qayta tuzishni ko’rib chiqishi mumkin.
  1. Ushbu samaradorlikni o’lchash: kapital qiymatidan yuqori daromad olishda boshqaruv samaradorligini baholash.
  • Misol: Investorlar kompaniyaning investitsiya qilingan kapitali daromadini (ROIC) uning WACC bilan solishtirishlari mumkin.

Ta’riflangan asosiy shartlar

  • Qarz qiymati (Kd): Kompaniyaning o’z qarz mablag’lari bo’yicha to’laydigan samarali stavkasi, ko’pincha foizlarda ifodalanadi.
  • Kapitalning narxi (Ke): Kapital sarmoyadorlari tomonidan talab qilinadigan daromad, odatda Kapital aktivlarini narxlash modeli (CAPM) kabi modellar yordamida baholanadi.
  • Qarz nisbati (Wd): Kompaniyaning kapital tarkibidagi qarzning umumiy kapitalga bo’lingan umumiy qarz sifatida hisoblangan ulushi.
  • Kapitalning nisbati (Biz): Jamiyat kapitali tarkibidagi o’z kapitalining umumiy kapitalga bo’lingan umumiy kapital sifatida hisoblangan ulushi.
  • Soliq stavkasi (T): Kompaniyaning soliqlarda to’laydigan daromad foizi, bu qarzning soliqdan keyingi xarajatlariga ta’sir qiladi.

Amaliy misollar

  • Korporativ moliya: Moliyaviy tahlilchi qo’shilish yoki qo’shib olish uchun kapital qiymatini aniqlash uchun WACC kalkulyatoridan foydalanishi mumkin.
  • Startaplar: Tadbirkorlar o’z bizneslarini qarz va o’z kapitali orqali moliyalashtirish xarajatlarini baholash uchun WACC dan foydalanishlari mumkin.
  • Investitsiya firmalari: Portfel menejerlari asosli qarorlar qabul qilish uchun investitsiya portfelidagi kompaniyalarning WACC ni baholashlari mumkin.

Turli qiymatlarni kiritish va WACC dinamik ravishda qanday o’zgarishini ko’rish uchun yuqoridagi kalkulyatordan foydalaning. Natijalar sizda mavjud bo’lgan ma’lumotlarga asoslangan moliyaviy qarorlar qabul qilishga yordam beradi.