Tushuntirish
Variant tahlili nima?
Variant tahlili rejalashtirilgan moliyaviy natijalar va haqiqiy natijalar o’rtasidagi farqni baholash uchun ishlatiladigan miqdoriy vositadir. U odatda byudjetlashtirish va moliyaviy natijalarni baholashda nomuvofiqliklarni tushunish va asosli qarorlar qabul qilish uchun ishlatiladi.
Dispersiyani qanday hisoblash mumkin?
Farqni quyidagi formula yordamida hisoblash mumkin:
Diferans (V) quyidagicha aniqlanadi:
§§ V = A - P §§
qayerda:
- § V § — dispersiya
- § A § — haqiqiy qiymat
- § P § — rejalashtirilgan qiymat
Ushbu formula haqiqiy va rejalashtirilgan qiymatlar o’rtasidagi mutlaq farqni ko’rsatadi. Ijobiy dispersiya haqiqiy qiymatning rejalashtirilgan qiymatdan oshib ketganligini, salbiy farq esa haqiqiy qiymatning rejalashtirilgan qiymatdan kamligini ko’rsatadi.
Misol:
Rejalashtirilgan qiymat (§ P §): $100
Haqiqiy qiymat (§ A §): $120
Farq:
§§ V = 120 - 100 = 20 §§
Bu haqiqiy qiymat rejalashtirilgan qiymatdan 20 dollarga oshganligini anglatadi.
Foizli farqni hisoblash
Dispersiyani nisbiy jihatdan tushunish uchun siz quyidagi formula yordamida foizli dispersiyani ham hisoblashingiz mumkin:
Foiz farqi (PV) quyidagicha aniqlanadi:
§§ PV = \frac{(A - P)}{P} \times 100 §§
qayerda:
- § PV § — foiz dispersiyasi
- § A § — haqiqiy qiymat
- § P § — rejalashtirilgan qiymat
Ushbu formula haqiqiy qiymatning rejalashtirilgan qiymatdan foizlarda qanchalik og’ishini tushunish imkonini beradi.
Misol:
Oldingi qiymatlardan foydalanish:
Rejalashtirilgan qiymat (§ P §): $100
Haqiqiy qiymat (§ A §): $120
Foiz farqi:
§§ PV = \frac{(120 - 100)}{100} \times 100 = 20% §§
Bu haqiqiy qiymat rejalashtirilgan qiymatdan 20% yuqori ekanligini ko’rsatadi.
Variantlarni tahlil qilish kalkulyatoridan qachon foydalanish kerak?
- Byudjetlashtirish: Haqiqiy sarf-xarajatlaringiz smetada belgilangan miqdorlarga qanchalik mos kelishini baholang.
- Misol: Oylik xarajatlarni byudjetga solishtirish.
- Moliyaviy samaradorlik: Loyiha yoki bo‘lim faoliyatini uning moliyaviy maqsadlariga nisbatan baholash.
- Misol: mahsulot qatorining rentabelligini tahlil qilish.
- Prognozlash: O‘tmishdagi farqlarni tushunish orqali kelajak prognozlarini yaxshilang.
- Misol: tarixiy ko’rsatkichlar asosida kelajakdagi savdo prognozlarini tuzatish.
- Xarajatlarni nazorat qilish: Xarajatlar kutilganidan oshib ketgan sohalarni aniqlang va tuzatish choralarini ko’ring.
- Misol: Loyiha xarajatlarini byudjet doirasida qolishi uchun monitoring qilish.
- Strategik rejalashtirish: samaradorlik ko’rsatkichlari asosida asosli qarorlar qabul qiling.
- Misol: real sotuvlar va prognoz qilingan savdolar asosida marketing kampaniyasining muvaffaqiyatini baholash.
Amaliy misollar
- Korporativ moliya: Kompaniya ushbu kalkulyatordan ma’lum bir chorak uchun rejalashtirilgan daromadi va haqiqiy daromadi o’rtasidagi tafovutni tahlil qilish uchun foydalanishi mumkin.
- Loyihalarni boshqarish: Loyiha menejerlari rejalashtirilgan xarajatlar bilan haqiqiy xarajatlarni solishtirish orqali loyihaning byudjetga mos kelishini baholashlari mumkin.
- Shaxsiy moliya: Jismoniy shaxslar o’zlarining rejalashtirilgan byudjetini bir oy davomidagi haqiqiy xarajatlar bilan solishtirish orqali o’zlarining sarflash odatlarini kuzatishlari mumkin.
Turli rejalashtirilgan va haqiqiy qiymatlarni kiritish uchun yuqoridagi kalkulyatordan foydalaning va dispersiya va foiz dispersiyasi dinamik ravishda o’zgarishini ko’ring. Natijalar sizda mavjud bo’lgan ma’lumotlarga asoslanib qaror qabul qilishga yordam beradi.
Asosiy atamalarning ta’riflari
- Rejalashtirilgan qiymat (PV): Muayyan davr yoki loyiha uchun byudjet summasi.
- Haqiqiy qiymat (AV): Muayyan davr yoki loyiha davomida sarflangan yoki olingan haqiqiy miqdor.
- Varians (V): Haqiqiy qiymat va rejalashtirilgan qiymat o’rtasidagi farq.
- Foiz farqi (PV): Rejalashtirilgan qiymatdan foiz sifatida ifodalangan dispersiya.
Ushbu kalkulyator aniq va foydalanuvchilar uchun qulay tajribani ta’minlash uchun mo’ljallangan bo’lib, farqlarni samarali tahlil qilish va ma’lumotlarga asoslangan qarorlar qabul qilish imkonini beradi.