Tushuntirish

Daromadlilik indeksi nima?

Rentabellik indeksi (PI) investorlar va loyiha menejerlariga investitsiyalarning potentsial rentabelligini baholashga yordam beradigan muhim moliyaviy vositadir. U loyiha tomonidan yaratilgan kelajakdagi pul oqimlarining joriy qiymatining kiritilgan dastlabki investitsiyalar hajmiga nisbati sifatida aniqlanadi. PI 1 dan katta bo’lsa, investitsiya xarajatlaridan ko’ra ko’proq qiymat yaratishi kutilayotganligini ko’rsatadi, PI esa 1 dan past bo’lsa, investitsiya foydali bo’lmasligi mumkinligini ko’rsatadi.

Formula:

Daromadlilik indeksini quyidagi formula bo’yicha hisoblash mumkin:

§§ PI = \frac{PV}{I} §§

qayerda:

  • § PI § — Daromadlilik indeksi
  • § PV § — Kelajakdagi pul oqimlarining joriy qiymati
  • § I § — Dastlabki investitsiyalar

Daromadlilik indeksini qanday hisoblash mumkin?

  1. Boshlang’ich sarmoyani (I) aniqlang: Bu loyiha yoki investitsiyani boshlash uchun zarur bo’lgan dastlabki xarajatdir.

  2. Kelajakdagi pul oqimlarini taxmin qiling: investitsiyadan uning muddati davomida kutilayotgan pul tushumlarini aniqlang. Ular har bir davr uchun prognoz qilinishi kerak (masalan, har yili).

  3. Chigirma stavkasini tanlang: Diskont stavkasi kapitalning imkoniyat qiymatini aks ettiradi va kelajakdagi pul oqimlarining joriy qiymatini hisoblash uchun ishlatiladi.

  4. Hozirgi qiymatni (PV) hisoblang: Kelajakdagi pul oqimlarining joriy qiymatini quyidagi formula yordamida hisoblash mumkin:

§§ PV = \sum_{t=1}^{n} \frac{CF_t}{(1 + r)^t} §§

qayerda:

  • § CF_t § — t vaqtidagi pul oqimi
  • § r § — Chegirma stavkasi
  • § n § — Davrlarning umumiy soni
  1. Rentabellik indeksini hisoblang: Va nihoyat, kelajakdagi pul oqimlarining joriy qiymatini dastlabki investitsiyaga bo’ling.

Hisoblash misoli

Dastlabki investitsiyalar (I): 10 000 dollar

Kutilayotgan pul oqimlari: 1-yilda 2000 dollar, 2-yilda 3000 dollar, 3-yilda 4000 dollar

Chegirma stavkasi (r): 10%

1-qadam: Hozirgi qiymatni (PV) hisoblang:

  • 1-yil: § PV_1 = \frac{2000}{(1 + 0.10)^1} = 1818.18 §
  • 2-yil: § PV_2 = \frac{3000}{(1 + 0.10)^2} = 2479.34 §
  • 3-yil: § PV_3 = \frac{4000}{(1 + 0.10)^3} = 3005.26 §

Jami joriy qiymat (PV):

§§ PV = 1818.18 + 2479.34 + 3005.26 = 7302.78 §§

2-qadam: Daromadlilik indeksini (PI) hisoblang:

§§ PI = \frac{7302.78}{10000} = 0.73 §§

Ushbu misolda rentabellik indeksi 0,73 ni tashkil etadi, bu investitsiyalar jozibador bo’lmasligi mumkinligini ko’rsatadi, chunki PI 1 dan kichik.

Daromadlilik indeksi kalkulyatoridan qachon foydalanish kerak?

  1. Investitsiya qarorlarini qabul qilish: Bir nechta investitsiya imkoniyatlarini baholash va yuqori indeksga ega bo’lganlarga ustuvorlik berish uchun PIdan foydalaning.

  2. Loyihaning texnik-iqtisodiy tahlili: kutilayotgan pul oqimlari va dastlabki xarajatlar asosida loyihani amalga oshirishga arziydimi yoki yo‘qligini baholang.

  3. Qiyosiy tahlil: Qaysi biri eng yaxshi daromad keltirishini aniqlash uchun turli loyihalar yoki investitsiyalarning rentabelligini solishtiring.

  4. Moliyaviy rejalashtirish: Resurslarning maqbul taqsimlanishini ta’minlash uchun PIni kengroq moliyaviy strategiyalarga kiriting.

  5. Xavfni baholash: Sarmoya bilan bog’liq bo’lishi mumkin bo’lgan xavflarni uning rentabellik indeksini tahlil qilish orqali baholang.

Asosiy shartlar

  • Boshlang’ich sarmoya (I): Loyiha yoki investitsiyani boshlash uchun zarur bo’lgan dastlabki xarajat.
  • Pul oqimi (CF): korxonaga va korxonadan tashqariga o’tkaziladigan naqd pulning sof miqdori.
  • Diskont stavkasi (r): Kelajakdagi pul oqimlarini ularning joriy qiymatigacha diskontlash uchun foydalaniladigan foiz stavkasi.
  • Hozirgi qiymat (PV): Kelajakdagi pul summasining joriy qiymati yoki ma’lum daromad darajasida pul oqimlari oqimi.

Turli qiymatlarni kiritish va rentabellik indeksining dinamik o’zgarishini ko’rish uchun yuqoridagi kalkulyatordan foydalaning. Natijalar sizda mavjud bo’lgan ma’lumotlarga asoslanib qaror qabul qilishga yordam beradi.