Tushuntirish

Qo’shimcha xarajatlarni yutish darajasi nima?

Qo’shimcha xarajatlarni yutish darajasi (OAR) xarajatlarni hisobga olishning muhim ko’rsatkichi bo’lib, korxonalarga o’zlarining umumiy xarajatlarini mahsulot yoki xizmatlarga taqsimlashga yordam beradi. U umumiy qo’shimcha xarajatlarni ishlab chiqarish hajmiga ko’paytirilgan umumiy ish soatlariga bo’lish yo’li bilan hisoblanadi. Ushbu stavka har bir ishlab chiqarish birligi tomonidan qancha qo’shimcha xarajatlar o’zlashtirilishini tushunish imkonini beradi, bu esa narxlarni aniqlash va byudjetni tuzishda yaxshiroq qarorlar qabul qilish imkonini beradi.

Qo’shimcha xarajatlarni yutish tezligini qanday hisoblash mumkin?

Qo’shimcha xarajatlarni yutish tezligini hisoblash formulasi:

Qo’shimcha xarajatlarni yutish darajasi (OAR) tomonidan berilgan:

§§ OAR = \frac{\text{Total Overhead Costs}}{\text{Total Labor Hours} \times \text{Production Volume}} §§

qayerda:

  • § OAR § — Qoʻshimcha xarajatlarni yutish darajasi
  • § \text{Total Overhead Costs} § — Ishlab chiqarish bilan bevosita bogʻliq boʻlmagan jami xarajatlar (masalan, ijara, kommunal xizmatlar, maʼmuriy xarajatlar).
  • § \text{Total Labor Hours} § — Ishlab chiqarish jarayonida mehnat bilan ishlagan jami soatlar.
  • § \text{Production Volume} § — Ishlab chiqarilgan birliklarning umumiy soni.

Hisoblash misoli:

  1. Umumiy umumiy xarajatlar (§ \text{Total Overhead Costs} §): 1000$
  2. Jami ish vaqti (§ \text{Total Labor Hours} §): 40 soat
  3. Ishlab chiqarish hajmi (§ \text{Production Volume} §): 100 dona

Formuladan foydalanish:

§§ OAR = \frac{1000}{40 \times 100} = \frac{1000}{4000} = 0.25 §§

Bu shuni anglatadiki, qo’shimcha yutilish darajasi bir birlik uchun 0,25 dollarni tashkil qiladi.

Qo’shimcha xarajatlarni yutish tezligi kalkulyatoridan qachon foydalanish kerak?

  1. Xarajatlarni boshqarish: Qo’shimcha xarajatlar mahsulot narxiga va rentabellikka qanday ta’sir qilishini tushunish.
  • Misol: Ishlab chiqaruvchi to’g’ridan-to’g’ri va bilvosita xarajatlarni qoplaydigan narxlarni belgilash uchun OAR dan foydalanishi mumkin.
  1. Byudjetlashtirish: Moliyaviy rejalashtirishda qo‘shimcha xarajatlarni to‘g‘ri taqsimlash.
  • Misol: korxona ishlab chiqarish hajmi va ish soatlari asosida kelajakdagi qo’shimcha xarajatlarni bashorat qilishi mumkin.
  1. Ish faoliyatini tahlil qilish: ishlab chiqarish jarayonlarining samaradorligini baholash.
  • Misol: OARni tahlil qilish qo’shimcha xarajatlarni kamaytirish mumkin bo’lgan sohalarni aniqlashga yordam beradi.
  1. Moliyaviy hisobot: Moliyaviy hisobotlarda aniq xarajat ma’lumotlarini taqdim etish.
  • Misol: Kompaniyalar buxgalteriya hisobi standartlariga rioya qilish uchun o’zlarining qo’shimcha xarajatlarni o’zlashtirish stavkalari haqida hisobot berishlari kerak.
  1. Qaror qabul qilish: Narxlar, ishlab chiqarish darajalari va xarajatlarni nazorat qilish bo’yicha asosli qarorlar qabul qilish.
  • Misol: Agar OAR umumiy xarajatlar samarali o’zlashtirilayotganini ko’rsatsa, kompaniya ishlab chiqarishni oshirishga qaror qilishi mumkin.

Amaliy misollar

  • Ishlab chiqarish sanoati: Zavod ushbu kalkulyatordan har bir mahsulotga qancha qo’shimcha xarajatlar taqsimlanganligini aniqlash uchun foydalanishi mumkin, bu esa raqobatbardosh narxlarni belgilashga yordam beradi.
  • Xizmat ko’rsatish sektori: Konsalting firmasi qo’shimcha xarajatlarning qancha qismi hisob-kitob soatlari bilan qoplanishini tushunish uchun o’zining qo’shimcha xarajatlarini o’zlashtirish tezligini hisoblashi mumkin.
  • Chakana biznes: Chakana sotuvchilar o’zlarining narx strategiyalari barcha tegishli xarajatlarni qoplashini ta’minlash uchun o’zlarining umumiy xarajatlarini o’zlashtirish stavkalarini tahlil qilishlari mumkin.

Asosiy shartlar

  • Umumiy xarajatlar: tovar yoki xizmatlar ishlab chiqarish bilan bevosita bog’liq bo’lmagan bilvosita xarajatlar, masalan, ijara, kommunal xizmatlar va ma’muriy xarajatlar.
  • Mehnat soatlari: ishlab chiqarish jarayonida xodimlar tomonidan ishlagan umumiy soatlar.
  • Ishlab chiqarish hajmi: Muayyan davrda ishlab chiqarilgan birliklarning umumiy soni.

Turli qiymatlarni kiritish uchun yuqoridagi kalkulyatordan foydalaning va yuqori yutilish tezligi dinamik ravishda o’zgarishini ko’ring. Natijalar sizda mavjud bo’lgan ma’lumotlarga asoslanib qaror qabul qilishga yordam beradi.