Tushuntirish

NOPAT nima?

Soliqlar to‘langandan keyingi sof operatsion foyda (NOPAT) soliqlarni hisobga olgandan keyin kompaniyaning o‘z faoliyatidan potentsial rentabelligini ifodalovchi moliyaviy ko‘rsatkichdir. Bu sarmoyadorlar va tahlilchilar uchun muhim oʻlchovdir, chunki u kapital tuzilishi va operatsion boʻlmagan daromadlar taʼsirini hisobga olmaganda kompaniya oʻzining asosiy biznes faoliyatida qanchalik yaxshi ishlayotgani haqida tushuncha beradi.

NOPATni qanday hisoblash mumkin?

NOPATni quyidagi formula bo’yicha hisoblash mumkin:

NOPAT quyidagicha hisoblanadi:

§§ \text{NOPAT} = \text{EBIT} \times (1 - \text{Tax Rate}) §§

qayerda:

  • § \text{NOPAT} § — Soliqlar to‘langanidan keyin sof operatsion foyda
  • § \text{EBIT} § — Foizlar va soliqlarni to‘lashdan oldingi foyda (operatsion foyda)
  • § \text{Tax Rate} § — Samarali soliq stavkasi (oʻnlik kasr sifatida koʻrsatilgan)

Ushbu formula soliqlar chegirib tashlanganidan keyin operatsiyalardan olingan foydani aniqlash imkonini beradi.

Misol:

Agar kompaniyaning EBIT 10 000 AQSh dollari va soliq stavkasi 30% bo’lsa, NOPAT quyidagicha hisoblanadi:

§§ \text{NOPAT} = 10,000 \times (1 - 0.30) = 10,000 \times 0.70 = 7,000 §§

Shunday qilib, NOPAT 7000 dollarni tashkil qiladi.

NOPAT kalkulyatoridan qachon foydalanish kerak?

  1. Investitsiya tahlili: Investorlar kompaniyaning operatsion samaradorligini baholash va uni shu sohadagi boshqa firmalar bilan solishtirish uchun NOPAT-dan foydalanishlari mumkin.
  • Misol: NOPAT asosida ikkita raqobatchi kompaniya faoliyatini baholash.
  1. Moliyaviy samaradorlikni baholash: Kompaniyalar NOPATdagi o’zgarishlarni kuzatish orqali vaqt o’tishi bilan o’zlarining operatsion samaradorligini tahlil qilishlari mumkin.
  • Misol: yaxshilash uchun sohalarni aniqlash uchun NOPAT tendentsiyalarini kuzatish.
  1. Baholash modellari: NOPAT ko’pincha biznes qiymatini baholash uchun diskontlangan pul oqimi (DCF) modellarida qo’llaniladi.
  • Misol: kutilayotgan NOPAT asosida kelajakdagi pul oqimlarining joriy qiymatini hisoblash.
  1. Strategik rejalashtirish: Korxonalar NOPAT-dan resurslarni taqsimlash va operatsion strategiyalar haqida asosli qarorlar qabul qilish uchun foydalanishlari mumkin.
  • Misol: diqqatni jalb qilish uchun biznesning foydali segmentlarini aniqlash.
  1. Umumiylikni taqqoslash: Kompaniyalar raqobatbardosh mavqeini aniqlash uchun NOPATni sanoat standartlari bilan solishtirishlari mumkin.
  • Misol: Operatsion samaradorlikni baholash uchun NOPATni sanoatning o’rtacha ko’rsatkichlari bilan solishtirish.

Amaliy misollar

  • Korporativ moliya: moliya jamoasi turli soliq stavkalarining kompaniya rentabelligiga ta’sirini baholash uchun NOPAT kalkulyatoridan foydalanishi mumkin.
  • Biznes strategiyasi: Boshqaruv guruhi o’tgan moliyaviy yilda amalga oshirilgan operatsion o’zgarishlarning samaradorligini aniqlash uchun NOPATni tahlil qilishi mumkin.
  • Investitsiya qarorlari: Investorlar kompaniyaning operatsion natijalari asosida aktsiyalarni sotib olish yoki sotish bo’yicha ongli qarorlar qabul qilish uchun NOPATga tayanishi mumkin.

NOPAT dinamik ravishda qanday o’zgarib borayotganini ko’rish uchun EBIT va soliq stavkasi uchun turli qiymatlarni kiritish uchun yuqoridagi kalkulyatordan foydalaning. Natijalar biznesning operatsion rentabelligidan kelib chiqib, ongli qarorlar qabul qilishga yordam beradi.

Foydalanilgan atamalarning ta’riflari

  • EBIT (Foizlar va soliqlar oldidagi daromad): Firma foydasining barcha daromadlari va xarajatlarini o’z ichiga olgan o’lchovi (foiz xarajatlari va daromad solig’i bo’yicha xarajatlar bundan mustasno).
  • Soliq stavkasi: daromad yoki foyda davlat tomonidan soliqqa tortiladigan foiz.

NOPAT kalkulyatorini tushunish va undan foydalanish orqali siz kompaniyaning operatsion samaradorligi va rentabelligi haqida qimmatli ma’lumotlarga ega bo’lishingiz va moliyaviy qarorlarni yaxshiroq qabul qilishingizga yordam berishingiz mumkin.