Tushuntirish
Kompaniyalararo bartaraf qilish nima?
Kompaniyalararo bartaraf etish bir xil bosh kompaniyaning sho’‘ba korxonalari o’rtasidagi bitimlarning oqibatlarini bartaraf etish jarayonini anglatadi. Bu konsolidatsiyalangan moliyaviy hisobotlar uchun juda muhimdir, chunki u kompaniyalararo operatsiyalar bartaraf etilmaganda yuzaga kelishi mumkin bo’lgan daromadlar va xarajatlarning ortiqcha ko’rsatilishining oldini oladi.
Eliminatsiya yozuvini qanday hisoblash mumkin?
Yo’q qilish yozuvini quyidagi formula yordamida hisoblash mumkin:
Eliminatsiyaga kirish (E) quyidagicha hisoblanadi:
§§ E = (S - C) × O - D - U §§
qayerda:
- § E § — bartaraf etish yozuvi
- § S § — kompaniyalararo savdo summasi
- § C § — sotilgan mahsulot tannarxi
- § O § — egalik foizi (oʻnlik kasr sifatida koʻrsatilgan)
- § D § — olib tashlash uchun dividendlar
- § U § — amalga oshirilmagan foyda uchun tuzatishlar
Ushbu formula konsolidatsiyalangan moliyaviy hisobotda bosh kompaniya va uning sho’ba korxonalarining moliyaviy holatini to’g’ri aks ettirishini ta’minlash uchun zarur tuzatishlarni aniqlashga yordam beradi.
Misol:
- Kompaniyalararo savdo summasi (S): 1000 dollar
- Sotilgan mahsulot tannarxi (C): 800 dollar
- Egalik ulushi (O): 50% (0,50 kasr sifatida)
- Yo’q qilish uchun dividendlar (D): $200
- Reallashtirilmagan foyda (U) uchun tuzatishlar: $100
Hisoblash:
§§ E = (1000 - 800) × 0.50 - 200 - 100 = 100 - 200 - 100 = -200 §§
Bu holda olib tashlash yozuvi - $200 bo’ladi, bu konsolidatsiyalangan daromadning kamayishini ko’rsatadi.
Kompaniyalararo yo’q qilish hisoblagichidan qachon foydalanish kerak?
- Moliyaviy hisobot: Kompaniyalararo operatsiyalarni bekor qilish orqali to’g’ri moliyaviy hisobotlarni ta’minlash.
- Misol: Moliyaviy yil oxirida konsolidatsiyalangan moliyaviy hisobotlarni tayyorlash.
- Auditga tayyorgarlik: Yo’q qilish bo’yicha aniq yozuvlarni taqdim etish orqali audit jarayonini osonlashtirish.
- Misol: barcha kompaniyalararo operatsiyalar hisobga olinishini ta’minlash orqali tashqi auditga tayyorgarlik ko’rish.
- Boshqaruv tahlili: Kompaniyalararo operatsiyalarning umumiy rentabellikka ta’sirini tahlil qiling.
- Misol: Kompaniyalararo savdolar alohida sho’ba korxonalarning rentabelligiga qanday ta’sir qilishini baholash.
- Soliq bo’yicha muvofiqlik: Kompaniyalararo operatsiyalar bo’yicha soliq qoidalariga rioya etilishini ta’minlash.
- Misol: kompaniyaning moliyaviy holatini to’g’ri aks ettiruvchi soliq deklaratsiyasini tayyorlash.
- Strategik rejalashtirish: To’g’ri moliyaviy ma’lumotlar asosida asosli qarorlar qabul qiling.
- Misol: sho’‘ba korxonalar faoliyatini baholash va kelajakdagi investitsiyalar bo’yicha strategik qarorlar qabul qilish.
Amaliy misollar
- Korporativ guruh: Transmilliy korporatsiya moliyaviy hisobotlarni konsolidatsiyalashda kompaniyalararo savdo va xaridlarni bekor qilish uchun ushbu kalkulyatordan foydalanishi mumkin.
- Investitsiya tahlili: Investorlar kompaniyalararo operatsiyalarning korporativ guruhning umumiy moliyaviy salomatligiga ta’sirini tahlil qilishlari mumkin.
- Moliyaviy audit: Auditorlar kompaniyalararo operatsiyalar moliyaviy hisobotda to’g’ri yo’q qilinganligini tekshirish uchun kalkulyatordan foydalanishlari mumkin.
Asosiy atamalarning ta’riflari
- Kompaniyalararo sotish: Bitta sho‘ba korxona o‘sha bosh kompaniya tarkibidagi boshqa sho‘ba korxonaga mahsulot yoki xizmatlarni sotadigan bitim.
- Sotilgan mahsulot tannarxi (COGS): kompaniya tomonidan sotilgan tovarlarni ishlab chiqarish bilan bog’liq to’g’ridan-to’g’ri xarajatlar.
- Egalik ulushi: Bosh kompaniyaning o’zining sho’‘ba korxonasiga egalik ulushi, bu moliyaviy hisobotlarning konsolidatsiyasiga ta’sir qiladi.
- Dividendlar: Korporatsiya tomonidan o’z aktsiyadorlariga odatda foydadan to’lanadigan to’lovlar.
- Reallashtirilmagan foyda: sotish orqali hali amalga oshirilmagan foyda; kompaniyalararo operatsiyalarda bu tashqi mijozlarga sotilmagan tovar-moddiy zaxiralar bo’yicha foydani anglatadi.
Turli qiymatlarni kiritish uchun yuqoridagi kalkulyatordan foydalaning va yo’q qilish yozuvining dinamik o’zgarishini ko’ring. Natijalar sizda mavjud bo’lgan ma’lumotlarga asoslanib qaror qabul qilishga yordam beradi.