Tushuntirish
Yalpi foyda marjasi nima?
Yalpi foyda marjasi (GPM) moliyaviy ko’rsatkich bo’lib, sotilgan mahsulot tannarxidan (COGS) oshgan daromad foizini ko’rsatadi. Bu kompaniyaning moliyaviy salomatligi va ishlab chiqarish xarajatlarini boshqarish samaradorligining hal qiluvchi ko’rsatkichidir. Yuqori GPM kompaniyaning har bir dollar sotishdan ko’proq foyda olishini ko’rsatadi, uni biznesga qayta investitsiya qilish yoki aktsiyadorlarga taqsimlash mumkin.
Yalpi foyda marjasini qanday hisoblash mumkin?
Yalpi foyda marjasini quyidagi formula bo’yicha hisoblash mumkin:
Yalpi foyda marjasi (GPM) tomonidan berilgan:
§§ GPM = \frac{Gross\ Profit}{Revenue} \times 100 §§
qayerda:
- § GPM § — Yalpi foyda marjasi (foizda)
- § Gross Profit § — Jami daromaddan sotilgan mahsulot tannarxi (COGS)
- § Revenue § — Kompaniya tomonidan ishlab chiqarilgan jami savdolar
Misol:
- Yalpi foydani hisoblang:
- Daromad: 5000 dollar
- Sotilgan mahsulot tannarxi (COGS): $3000
- Yalpi foyda = Daromad - COGS = $5,000 - $3,000 = $2,000
- Yalpi foyda marjasini hisoblang:
- GPM = \frac{2,000}{5,000} \100 marta = 40%
Bu sotilgan mahsulot tannarxini qoplagandan so’ng daromadning 40% yalpi foyda sifatida saqlanib qolishini anglatadi.
Yalpi foyda marjasi kalkulyatoridan qachon foydalanish kerak?
- Biznes tahlili: Ishlab chiqarish xarajatlarini qoplaganingizdan keyin sotishdan qancha foyda ushlab qolishingizni tushunish orqali biznesingizning rentabelligini baholang.
- Misol: Ishlab chiqaruvchi o’z ishlab chiqarish xarajatlari sotishdan tushgan daromadga nisbatan juda yuqori ekanligini baholashi mumkin.
- Moliyaviy rejalashtirish: Xarajatlar yoki sotishdagi o’zgarishlar rentabellikka qanday ta’sir qilishini tahlil qilish orqali byudjet tuzish va prognozlashda yordam bering.
- Misol: Kompaniya o’zining joriy foyda marjasini tushunish orqali kelajakdagi xarajatlarni rejalashtirishi mumkin.
- Investitsiya qarorlari: Investorlar bir sohadagi turli kompaniyalarning rentabelligini solishtirish uchun GPM dan foydalanishlari mumkin.
- Misol: investor yuqori GPMga ega bo’lgan kompaniyaga sarmoya kiritishni tanlashi mumkin, bu esa xarajatlarni yaxshiroq boshqarishni ko’rsatadi.
- Ish faoliyatini kuzatish: tendentsiyalarni aniqlash va biznes qarorlarini qabul qilish uchun vaqt o’tishi bilan foyda marjasidagi o’zgarishlarni kuzatib boring.
- Misol: Biznes har chorakda daromadliligi yaxshilanayotganini yoki pasayib borayotganini bilish uchun har chorakda o’zining GPM-ni kuzatishi mumkin.
Amaliy misollar
- Chakana biznes: Chakana sotuvchi ushbu kalkulyatordan sotilgan mahsulot tannarxini hisobga olgandan keyin sotishdan qancha foyda olishini aniqlash uchun foydalanishi mumkin.
- Ishlab chiqarish: Ishlab chiqaruvchi o’z faoliyatini optimallashtirish va rentabellikni oshirish uchun ishlab chiqarish xarajatlari va sotishdan tushgan daromadlarni tahlil qilishi mumkin.
- Xizmat ko’rsatish sohasi: Xizmat ko’rsatuvchi provayder o’z xarajatlarini qoplashi va daromad olishiga ishonch hosil qilish uchun GPMni hisoblash orqali o’z narx strategiyasini baholashi mumkin.
Asosiy shartlar
- Yalpi foyda: daromad va sotilgan mahsulot tannarxi (COGS) o’rtasidagi farq. Bu kompaniyaning o’z mahsulotlarini ishlab chiqarish va sotish bilan bog’liq xarajatlarni chegirib tashlaganidan keyin oladigan foydasini aks ettiradi.
- Daromad: har qanday xarajatlar chegirib tashlanishidan oldin sotishdan tushgan pulning umumiy miqdori.
- Sotilgan mahsulot tannarxi (COGS): kompaniya tomonidan sotilgan tovarlarni ishlab chiqarish bilan bog’liq to’g’ridan-to’g’ri xarajatlar. Bu mahsulotni yaratish uchun bevosita ishlatiladigan materiallar va mehnat xarajatlarini o’z ichiga oladi.
Turli qiymatlarni kiritish uchun yuqoridagi kalkulyatordan foydalaning va Yalpi foyda marjasi dinamik ravishda o’zgarishini ko’ring. Natijalar sizda mavjud bo’lgan ma’lumotlarga asoslanib qaror qabul qilishga yordam beradi.