Tushuntirish

Moliyaviy nisbatlar kalkulyatori nima?

Moliyaviy koeffitsient kalkulyatori foydalanuvchilarga turli moliyaviy koeffitsientlarni hisoblash orqali biznesning moliyaviy samaradorligi va barqarorligini baholash imkonini beruvchi vositadir. Ushbu nisbatlar kompaniyaning likvidligi, rentabelligi va umumiy moliyaviy salomatligi haqida tushuncha beradi.

Hisoblangan asosiy moliyaviy koeffitsientlar

  1. Joriy nisbat: Bu nisbat kompaniyaning qisqa muddatli majburiyatlarini qisqa muddatli aktivlari bilan to’lash qobiliyatini o’lchaydi. U quyidagi formula bo’yicha hisoblanadi:

§§ \text{Current Ratio} = \frac{\text{Current Assets}}{\text{Current Liabilities}} §§

qayerda:

  • § \text{Current Assets} § — bir yil ichida naqd pulga aylantirilishi kutilayotgan aktivlarning umumiy qiymati.
  • § \text{Current Liabilities} § — bir yil ichida toʻlanishi lozim boʻlgan majburiyatlarning umumiy qiymati.

Misol: Agar kompaniyaning joriy aktivlari $10,000 va joriy majburiyatlari $5,000 bo’lsa, joriy nisbat quyidagicha bo’ladi:

§§ \text{Current Ratio} = \frac{10000}{5000} = 2.0 §§

  1. Tez nisbat: Kislota-sinov nisbati sifatida ham tanilgan, bu kompaniyaning eng likvid aktivlari bilan qisqa muddatli majburiyatlarini bajarish qobiliyatini o’lchaydi. U quyidagicha hisoblanadi:

§§ \text{Quick Ratio} = \frac{\text{Current Assets} - \text{Inventory}}{\text{Current Liabilities}} §§

Misol: Agar kompaniyaning joriy aktivlari $10,000, inventarlari $2,000 va joriy majburiyatlari $5,000 bo’lsa, tezkor nisbat quyidagicha bo’ladi:

§§ \text{Quick Ratio} = \frac{10000 - 2000}{5000} = 1.6 §§

  1. Qarz nisbati: Bu koeffitsient kompaniyaning qarzlar hisobidan moliyalashtiriladigan aktivlarining ulushini ko’rsatadi. U quyidagi formula bo’yicha hisoblanadi:

§§ \text{Debt Ratio} = \frac{\text{Total Debt}}{\text{Total Assets}} §§

Misol: Agar kompaniyaning umumiy qarzi 20 000 AQSh dollari va jami aktivlari 50 000 AQSh dollari bo’lsa, qarz nisbati quyidagicha bo’ladi:

§§ \text{Debt Ratio} = \frac{20000}{50000} = 0.4 \text{ or } 40% §§

  1. Aktivlar rentabelligi (ROA): Bu koeffitsient kompaniyaning foyda olish uchun o’z aktivlaridan qanchalik samarali foydalanishini o’lchaydi. U quyidagicha hisoblanadi:

§§ \text{Return on Assets} = \frac{\text{Net Income}}{\text{Total Assets}} §§

Misol: Agar kompaniyaning sof daromadi 5000 AQSh dollari va jami aktivlari 50 000 AQSh dollari bo’lsa, ROA quyidagicha bo’ladi:

§§ \text{Return on Assets} = \frac{5000}{50000} = 0.1 \text{ or } 10% §§

  1. Kapitalning rentabelligi (ROE): Bu koeffitsient kompaniyaning aktsiyadorlar kapitaliga nisbatan rentabelligini o’lchaydi. U quyidagi formula bo’yicha hisoblanadi:

§§ \text{Return on Equity} = \frac{\text{Net Income}}{\text{Equity}} §§

Misol: Agar kompaniyaning sof daromadi 5000 AQSh dollari va kapitali 15000 AQSh dollari bo’lsa, ROE quyidagicha bo’ladi:

§§ \text{Return on Equity} = \frac{5000}{15000} = 0.33 \text{ or } 33% §§

Moliyaviy nisbatlar kalkulyatoridan qachon foydalanish kerak?

  1. Biznes tahlili: Investitsion qarorlar qabul qilishdan oldin biznesning moliyaviy holatini baholang.
  • Misol: Investorlar ushbu nisbatlardan bir xil sohadagi turli kompaniyalarni solishtirish uchun foydalanishlari mumkin.
  1. Moliyaviy rejalashtirish: korxonalarga moliyaviy ahvolini tushunishga va asoslangan qarorlar qabul qilishga yordam bering.
  • Misol: kompaniya qisqa muddatli majburiyatlarni bajarishini ta’minlash uchun o’z likvidligini baholashi mumkin.
  1. Ish faoliyatini monitoring qilish: Biznes samaradorligini baholash uchun vaqt o’tishi bilan moliyaviy ko’rsatkichlardagi o’zgarishlarni kuzatib boring.
  • Misol: biznes o’zining qarz nisbatini nazorat qilishi mumkin, bu uning haddan tashqari ko’payib ketmasligiga ishonch hosil qilishi mumkin.
  1. Kredit uchun arizalar: Kreditorlar ko’pincha biznesni kreditlash xavfini baholash uchun moliyaviy ko’rsatkichlarni talab qiladilar.
  • Misol: Bank kreditni tasdiqlashdan oldin joriy nisbat va qarz nisbatiga qarashi mumkin.
  1. Strategik rejalashtirish: takomillashtirish sohalarini aniqlash va moliyaviy maqsadlarni belgilash uchun moliyaviy nisbatlardan foydalaning.
  • Misol: kompaniya rentabellikni oshirish orqali o’z kapitalining rentabelligini oshirishni maqsad qilishi mumkin.

Asosiy atamalarning ta’riflari

  • Joriy aktivlar: Bir yil ichida naqd pulga aylanishi kutilayotgan aktivlar, masalan, naqd pul, debitorlik qarzi va inventar.
  • Joriy majburiyatlar: Bir yil ichida to’lanishi kerak bo’lgan majburiyatlar, shu jumladan kreditorlik va qisqa muddatli qarzlar.
  • Jami qarz: Barcha qisqa muddatli va uzoq muddatli majburiyatlar yig’indisi.
  • Sof daromad: daromaddan barcha xarajatlar va soliqlar chegirib tashlanganidan keyin kompaniyaning umumiy foydasi.
  • Kapital: Jamiyat aktivlari minus jami majburiyatlar sifatida hisoblangan kompaniyadagi egalarining ulushlari qiymati.

Turli qiymatlarni kiritish uchun yuqoridagi kalkulyatordan foydalaning va moliyaviy koeffitsientlarning dinamik o’zgarishini ko’ring. Natijalar sizda mavjud bo’lgan moliyaviy ma’lumotlarga asoslanib qaror qabul qilishga yordam beradi.